بیماری های زنان ( gynecological complications) طیف وسیعی داشته و با سایر بیماریهای عمومی تفاوتهایی دارد، به همین دلیل باید به صورت ویژهای به این بیماریها توجه داشت. بانوان باید اطلاعات کافی در مورد مشکلاتی که به بلوغ، سرطانهای شایع، یائسگی و بارداری مربوط میشوند داشته باشند تا در صورت بروز مشکلات و بیماریها هرچه سریعتر متوجه آنها شده و برای درمان اقدام نمایند. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع مختلف بیماری های زنان و علائم آنها آشنا شوید.
آشنایی با انواع بیماری های زنان
↑بعضی از بیماریها به اشکال مختلفی، فقط سلامت بانوان را تهدید میکند. آمار سرطانهایی همچون سرطان دهانه رحم و سرطان سینه در زنان بالا است. مسائلی همچون بارداری و یائسگی مشکلات متعددی را برای بانوان به وجود میآورد. بعضی از بیماریها همچون بیماریهای قلبی، اضطراب و افسردگی در بین زنان بیشتر رایج است. علاوه بر آن بیماریهای دستگاه ادراری و بیماریهای مقاربتی، بیشتر بانوان را تحت تاثیر قرار داده و برای آنها عوارض بیشتری به وجود میآورد. بنابراین خانمها باید آگاهی کافی در زمینه مشکلات و بیماری های زنان داشته باشند و اگر نشانههای مشکوکی دیدند، به موقع برای پیشگیری و درمان آنها اقدام کنند.
بیماری های دهانه رحم
↑دهانه رحم یکی بافتهایی بوده که امکان بروز مشکلات و بیماریهای متعدد و مختلفی در این بافت وجود دارد. سرطان دهانه رحم جدیترین بیماری مربوط به دهانه رحم بوده که با انجام آزمایش پاپ اسمیر میتوان آن را تشخیص داد. به غیر از این سرطان، امکان دارد که بیماریهای دیگری نیز در بافت دهانه رحم به وجود بیاید. یکی دیگر از شایعترین بیماریهای این ناحیه، التهاب دهانه رحم بوده که علت اصلی آن عفونت است. اگر عفونت به مدت طولانی درمان نشود، باعث به وجود آمدن التهاب دهانه رحم میشود.
یکی دیگر از بیماری های زنان که ممکن است در دوران بارداری به وجود بباید، ناتوانی رحم بوده که دهانه رحم در این بیماری زودتر از زمان تولد جنین باز میشود. از دیگر بیماری مربوط به دهانه رحم میتوان به کیستها و پولیپهای این ناحیه اشاره کرد.
سرطان دهانه رحم
↑این سرطان از قسمت انتهایی رحم شروع شده و هنگام رابطه جنسی علائمی همچون درد و ترشح ایجاد میکند. زگیل تناسلی (HPV) یکی از دلایل مهم و اصلی مبتلا شدن سرطان دهانه رحم است. برای اینکه بهموقع این سرطان را تشخیص داد میبایست آزمایش پاپ اسمیر را هر سه سال یکبار انجام داد.
عفونت رحم
↑عفونت رحم یکی دیگر از بیماری های زنان بوده که در بین بانوان شایع است. معمولا اگر عفونت در واژن و یا در دهانه رحم درمان نشود به تخمدانها و انتقال پیدا کرده و موجب بروز عفونت رحم میشود. عفونتهای مقاربتی همچون باکتری سوزاک و کلامیدیا هم باعث به وجود آمدن عفونت رحم میشود. در صورتی که رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید، برای تشخیص دادن بیماریهای مقاربتی و احتمال عفونت رحم باید به متخصص مراجعه نمایید.
فشار خون در بارداری
↑در بانوان باردار فشارخون طبیعی حدود 12.8میباشد. در صورتی که فشار خون از این مقدار بیشتر شود، یعنی شخص به فشارخون در بارداری دچار شده است. این مشکل با خطرات متعددی برای جنین و مادر همراه است. با کاهش جریان خون مواد مغذی و اکسیژن به مقدار کافی به جنین نمیرسد، به همین دلیل امکان دارد که رشد جنین آهسته باشد و وزن او در زمان تولد کم باشد. علاوه بر آن در این شرایط احتمال زایمان زودرس نیز بالا است.
مشکلات مربوط به پریود یکی از شایع ترین بیماری های زنان
↑ممکن است که بانوان در هر سنی در مورد پریود مشکلاتی داشته باشند. بعضی از خانمها درد پریود را با شدت بالایی تجربه میکنند که به این مشکل آمنوره گفته میشود. این مشکل انجام فعالیتهای عادی و روزمره به چالش میکشد و برای تسکین آن مصرف مسکنهای بدون نسخه تاثیری نخواهد دارد. ممکن است بعضی از بانوان نیز در دوران پریود خود خونریزی غیر عادی همچون عدم خونریزی، خونریزی بیش از اندازه وخونریزی بین دورهها داشته باشند.
در صورتی که در دوران پریود به چنین مشکلاتی دچار شدید، حتما باید به متخصص زنان مراجعه نمایید. متخصص ابتدا نشانهها و علائم شما را بررسی خواهد کرد و دلیل به وجود آمدن این عارضه را مشخص میکند.
عفونت قارچی واژن
↑هر زنی در هر سنی ممکن است به عفونت قارچی واژن دچار شود. این عفونت یکی از عفونتها شایع بوده ولی با خود عوارض جدی و مهمی ندارد. در صورتی که علائمی همچون خارش، سوزش، ترشح بدبو و سفید دارید، حتما باید برای چکاپ به متخصص زنان مراجعه کرده تا احتمال مبتلا شدن به این عفونت بررسی گردد. علائم و نشانهها عفونت قارچی مشابه بیماریهای مقاربتی بوده، به همین دلیل باید این علائم را جدی بگیرید.
خشکی واژن
↑خشکی واژن نیز از دیگر مشکلاتی بوده که هر زنی امکان دارد که در طول زندگی خود آن را تجربه کند. خشکی واژن باعث دردناک شدن رابطه جنسی میشود. عوامل مختلف و متعددی همچون کاهش هورمون، استفاده از داروهای خاص کاهش هورمون و شیردهی موجب به وجود آمدن این مشکل میشود. یکی از نشانههای اصلی شروع شدن دوران یائسگی، خشکی واژن است، به همین دلیل اکثر بانوان این عارضه را در سنین یائسگی تجربه خواهند کرد.
پولیپ رحم
↑ضایعاتی که به دیواره رحم میچسبند پولیپ رحم گفته میشود. این عارضه در بانوانی بروز میکند که دوره یائسگی خودشان را میگذرانند. وقتی سلولها بیش از اندازه در پوشش آندومتر رشد میکنند، باعث بروز پولیپ شده به همین دلیل این عارضه به پولیپ آندومتر معروف است. خوشبختانه پولیپ رحم در بین بیماری های زنان معمولا خوشخیم هستند، ولی در بعضی مواقع ممکن است پولیپ سرطانی بوده و موجب بروز سرطان شود.
سرطان سینه
↑از سرطانهای شایع در بین بیماری های زنان میتوان به سرطان سینه اشاره کرد که با وجود تودهای در سینه میتوان آن را تشخیص داد. متداولترین سرطان سینه نوعی از سرطان بوده که ابتدا از پوشش مجاری سیر آغاز شده و سپس به سایر بافتها سرایت میکند. متاسفانه باید گفت که سرطان سینه تهاجمیترین سرطانی است که بانوان را تحت تاثیر قرار میدهد.
فیبروم رحم
↑فیبروم رحم در سنین باروری بانوان مشکل رایجی است. فیبروم به تومور خوش خیمی گفته میشود که درون رحم بروز پیدا میکند. این عارضه با رشد سلولهای بافت و ماهیچه مربوط به اطراف و داخل دیواره رحم به وجود میآید. دلیل به وجود آمدن فیبروز رحم تاکنون مشخص نشده است، ولی عواملی همچون اضافهوزن باعث بالا رفتن احتمال بروز آن میشوند.
اشخاصی که به این بیماری دچار می٬شوند، خارج از زمان پریود خود خونریزی میکنند و یا پریودهای بسیار سنگینی دارند. یکی از نشانههای فیبروم رحم درد شدید در قسمت پایینی کمر است. بانوانی که به این عارضه مبتلا هستند هنگام ایجاد رابطه جنسی دچار درد میشوند. علاوه بر آن این بیماری ممکن است موجب ایجاد مشکلاتی در باروری مانند زایمان زودرس یا سقط جنین یا شوند.
افتادگی رحم
↑یکی دیگر از متداولترین بیماری های زنان افتادگی رحم بوده که باعث ضعیف شدن رباطها و عضلات کف لگن میشود. با بروز این عارضه رحم به سمت واژن حرکت کرده و حتی امکان دارد که از آلت بیرون بزند چون نمیتوان رحم را در جای خود نگه داشت. بانوانی که چند زایمان طبیعی دارند معمولا در دوران یائسگی خود به این مشکل دچار میشوند.در صورتی که افتادگی رحم به شکل خفیفی رخ دهد، به درمان نیازی نیست، اما افتادگی شدید به درمان نیاز دارد.
سرطان تخمدان
↑این سرطان ابتدا از سلولهای تخمدان شروع شده و ممکن است که به سایر بافتها نیز سرایت کند. معمولا سرطان تخمدان در مراحل ابتدایی هیچ علائمی ندارد، به همین دلیل این بیماری در بین بیماری های زنان به قاتل خاموش معروف است. بانوان در هر سنی امکان دارد که به این سرطان مبتلا شوند، ولی احتمال مبتلا شدن به آن با بالا رفتن سن افزایش پیدا میکند.
بیماری های مقاربتی
↑یکی دیگر از بیماری های زنان که بسیار شایع است، بیماریهای مقاربتی بوده که به دلیل برقرار کردن رابطه جنسی با فردی آلوده به زنان منتقل میشوند. معمولا منشا این بیماریها ویروس، انگل و یا باکتری است. بیشتر از بیست نوع بیماری مقاربتی وجود دارد، ولی بعضی از این بیماریها بیشتر شیوع پیدا میکند.در صورتی که منشا بیماریهای مقاربتی، انگل یا باکتری باشد، میتوان آن را با مصرف آنتیبیوتیک درمان کرد. ولی در صورتی که ویروس منشا آن باشد، برای آن درمانی وجود ندارد. بعضی از داروهای ضدویروسی قادر به کنترل نشانههای بیماری هستند.
بیماریهای مقاربتی ممکن است هم مردان و هم بانوان را درگیر کند، ولی معمولا برای بانوان عوارض بیشتری دارد. در صورتی که شخصی در دوران بارداری باشد، ممکن است بیماری به جنین نیز آسیب وارد کند.
درد هنگام مقاربت
↑عوامل متعددی موجب احساس درد هنگام مقاربت میشوند. هنگام برقراری رابطه جنسی در حالت عادی نباید هیچ دردی حس شود. اگر درد احساس کردید، باید حتما به دکتر زنان مراجعه نمایید. معمولا درد در عمق لگن و واژن احساس میشود. ممکن است در بعضی مواقع عفونت مقاربتی همچون سوزاک، کلامیدیا یا تبخال تناسلی موجب به وجود آمدن این علامت گردد. ولی شایعترین دلیل این عارضه عفونت دستگاه ادراری یا ناحیه تناسلی است. واژینیسموس نیز موجب درد در رابطه جنسی میگردد.
درد زیر شکم در زنان
↑بیماری های زنان مختلف و متعددی موجب احساس درد در زیر شکم بانوان میشود. فقط با این نشانه نمیتوان بیماری های زنان را تشخیص داد. حتی در بعضی مواقع بیماریهای مرتبط با سیستم اداری و روده نیز این نشانهها با خود به همراه دارد. بیماریهایی زیر این علامت را دارند:
- عفونت دستگاه ادراری
- کیست تخمدان
- فیبروم
- سندروم روده تحریکپذیر
- آپاندیسیت
- بیماریهای التهابی روده
واژینیسموس
↑واژینیسموس یک نوع واکنش غیر ارادی در بدن است. وقتی هر نوع دخولی یا جسمی وارد واژن شود، به صورت غیر ارادی عضلات واژن سفت میشوند، به همین دلیل امکان دخول وجود ندارد. در بعضی مواقع نیز امکان دارد که شخص بدون درد رابطه جنسی داشته باشد. ولی بعد از مدتی دچار عارضه واژینیسموس شود. بهبود این عارضه طولانی و زمانبر بوده، به همین دلیل باید حوصله و صبر زیادی داشت.
چسبندگی رحم
↑در این بیماری دیوارههای رحم ضخیم شده و فضای درون آن بسیار کم و کوچک میگردد. عفونت یا آسیب آندومتر ممکن است باعث به وجود آمدن چسبندگی رحم شود. امکان باردار شدن با چسبندگی رحم وجود دارد، ولی این چسبندگی ممکن است برای جنین با خطراتی همراه باشد و امکان مردهزایی و سقط جنین نیز وجود دارد.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
↑بین بیماری های زنان آمار مبتلا شدن به این بیماری اخیرا بسیار افزایش پیدا کرده است. سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از بیماری جدی در بانوان است، بنابراین باید به نشانههای بسیار توجه داشت. این بیماری باعث افزایش غدد فوق کلیوی هورمون مردان و فزایش تخمدانها میشود. به همین دلیل باعث تشکیل شدن کیستهایی مملو از مایع درون تخمدانها میشود. بانوان چاق بیشتر در معرض این بیماری هستنند کنترل نکردن آن احتمال مبتلا شدن به بیماری قلبی و دیابت را افزایش میدهد.از نشانههای اصلی این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد لگن
- ناباروری
- رشد موهای زائد روی صورت و شکم
- طاسی یا نازک شدن مو
- آکنه
- چرب شدن پوست
- شوره سر
- لکههای پوستی قهوهای
کیست تخمدان
↑کیست تخمدان یکی از بیماری های زنانه و دخترانه بوده که در این بیماری روی تخمدان و یا درون آن کیستهایی پر از مایع تشکیل میشوند. این کیستها در حالت عادی علائم و نشانهای نداشته و با درد بسیار کمی همراه هستند. در اکثر افراد بعد از چندین ماه به صورت خود به خود کیست تخمدان از بین میرود. ولی در صورتی که کیستها درون تخمدان بترکد، ممکن است عوارضی به وجود بیاورند، بنابراین برای تشخیص و درمان این بیماری باید به دکتر زنان مراجعه کرد.
اندومتریوز
↑اندومتریوز یکی دیگر از بیماری های زنان بوده که بسیار شایع است. این عارضه بر روی رحم زنان تاثیر میگذارد. در بیماری اندومتریوز بافت پوشش رحم در سایر قسمتها همچون پشت رحم، تخمدانها، روده یا مثانه در مثانه رشد میکنند. این بیماری معمولا همین نواحی را تحت تاثیر قرار میدهد و در سایر قسمتهای دیگر بدن رشد نمیکند.
این بیماری موجب بروز مشکلاتی همچون ناباروری، پریود سنگین و درد میشود. معمولا درد در ناحیه کمر، شکم و یا لگن حس میشود. ولی هیچ علائمی در بعضی از بانوان وجود نداشته و فقط در دوران بارداری عوارض و مشکلات این بیماری نشان داده میشود.
بوی بد واژن
↑بسیاری از بیماری های زنان میتواند باعث به وجود آمدن بوی بد واژن شوند، برای تشخیص دلیل اصلی آن حتما باید به دکتر زنان مراجعه کرد. یکی از دلایل شایع این عارضه واژینوز باکتریال است. این باکتری به صورت طبیعی درون واژن است ولی رشد بیش از اندازه آن موجب ایجاد بوی بد و نامطبوع میشود. عوامل زیر نیز موجب ایجاد بوی بد واژن میشوند:
- گذاشتن تامپون به مدت طولانی
- عدم رعایت بهداشت
- تریکومونیازیس
- سرطان دهانه رحم
- سرطان واژن
تشخیص بیماری های زنان چگونه انجام می شود؟
↑در صورتی که یکی از نشانههای بیماریهای زنان را مشاهده کردید و یا تغییراتی غیر عادی در سیکلهای قاعدگی یا زندگی جنسی شما به وجود آمده است، باید اقدامات مورد نیاز را برای بررسی دلیل اصلی آن انجام دهید. مراجعه به دکتر زنان یکی از سادهترین و اصلیترین روشها برای تشخیص دلیل این مسائل و مشکلات است. پس از مراجعه به دکتر زنان، معاینهی فیزیکی انجام شده و از شما شرح حال گرفته میشود تا بیماری تشخیص داده شود. برای تشخیص بیماری های زنان از روشهای زیر استفاده میشود:
- معاینهی فیزیکی و بررسی و مشاهده
- گرفتن شرح حال از بیمار
- گرفتن پاپ اسمیر و بررسی نمونه
- آزمایشها و بررسیهای مختلف مانند آزمایش خون و آزمایش ادرار
- استفاده از کولپوسکوپی و روشهای مشاهدهی دقیقتر دستگاه تناسلی زنانه
- نمونه برداری و بیوپسی
- هیستروسکوپی
- سونوگرافی
هر یک از روشهای ذکر شده به منظور تشخیص بیماریهای مختلف زنان، مطابق معاینهای که دکتر انجام میدهد و شرح حالی که از بیمار گرفته میشود انجام میشوند.
درمان بیماری های زنان
↑اگر دچار یکی از بیماریهای زنان شدید، حتما برای تشخیص و درمان آن به دکتر زنان مراجعه کنید. روشهای زیر میتواند کمک شایانی برای درمان انواع بیماریهای زنانُ متناسب با شدت و نوع آن بیماری مورد استفاده قرار بگیرند:
- درمان علامتی و محافظه کارانه
- درمان دارویی
- جراحی
- استفاده از روشهای تشخیصی که درمانی هم هستند (مثل هیستروسکوپی)
توجه داشتهباشید که اگر سریعا به علائم توجه کنید و روتینهای مراقبت زنان را انجام دهید، دکتر به موقع بیماری شما را تشخیص میدهد و برای درمان آن اقدامات لازم را در نظر میگیرد.
پیشگیری از بیماری های زنان
↑خوشبختانه میتوان با مراجعه به دکتر زنان یا ماما به صورت منظم و یا و انجام چکاپهای روتین مخصوص بانوان از بیماری های زنان جلوگیری کرد. با انجام این نکات در صورتی که مشکلی به وجود می آید، پیش از بدتر شدن وضع میتوان آن را تشخیص داد و برای درمان آن زودتر اقدام کرد.
برای تشخیص و درمان بیماری های زنان به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
↑هر زنی با هر سنی ممکن است که دچار یکی از بیماری های زنان شده باشد، این بیماریها طیف گستردهای دارد. بیماریهای همچون سرطان سینه، سندروم تخمدان پلیکیستیک، سرطان دهانه رحم و فیبروم رحم از بیماریهای بسیار شایع بوده که تنها در بانوان به آنها دچار میشود. بعضی از بیماریها همچون بیماریهای قلبی و بیماریهای مقاربتی هر 2 جنس را درگیر میکند، ولی معمولا بانوان بیشتر به آنها دچار میشوند و یا عوارض جدی و شدیدتری دارند.
جمع بندی
↑در این مقاله انواع بیماری های زنان را معرفی کردیم، در صورتی که متوجه علائم و نشانههای مشکوکی شدید و فکر میکنید که یه یکی از بیماری های زنان دچار شدهاید، حتما باید برای درمان به دکتر زنان مراجعه نمایید در صورتی که ساکن البرز هستید درمانگاه شبانه روزی فاطمیه مکانی مناسب برای معاینه شما خواهد بود. متخصص زنان علائم را بررسی کرده و برای تشخیص بیماری آزمایشهای مورد نیاز را برای شما تجویز میکند. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.