کشیدن دندان، هزینه و مراقبت‌های پس از آن

دلایل متعددی همچون پوسیدگی دندان و یا آسیب شدید دندان‌ها باعث شده تا به کشیدن دندان نیاز باشد. وقتی دندان به صورت کامل از حفره خارج شود کشیدگی دندان رخ می‌دهد. این روش یکی از متداول‌ترین و پرکاربرترین روش‌های دندانپزشکی بوده که موجب بهبود سلامت کلی و از بین رفتن باکتری‌های دهان می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا زمان مناسب برای کشیدن دندان و مراقبت‌های بعد از آن را بدانید.

دندانپزشکان تا جایی که امکان دارد تلاششان را می‌کنند تا دندان‌ها طبیعی را حفظ کنند، ولی در بعضی مواقع برای درمان دندان درد، روش‌های ترمیمی همچون روکش کردن و پر کردن دندان کافی نمی‌باشد. در بعضی مواقع که به دندان آسیب جدی وارد می‌شود، امکان دارد که کشیدن آن ضروری باشد. اصولا در موارد زیر دندانپزشک توصیه می‌کند که دندان کشیده شود:

• پوسیدگی شدید دندان‌ها (حفره)
• بیماری شدید مربطو لثه
• در رفتگی دندان
• دندان‌های شلوغ
• دندان شکسته
• دندان نهفته یا سایر آسیب‌دیدگی‌های دندانی

همانطور که گفته شد دلایل مختلفی برای کشیدن دندان وجود دارد برخی از آن عبارتند از:

در بعضی مواقع ممکن است دندانپزشک دندان‌ها را بکشد تا دهان برای ارتودنسی آماده شود. همانطور که می‌دانید برای تزار کردن و مرتب کردن دندان‌ها ارتودنسی انجام می‌شود، در صورتی که دندان‌ها برای دهان بزرگ باشند امکان دارد که نتوان ارتودنسی کرد. در نتیجه دندانپزشک دندانی که مانع از حرکت دندان‌ها دیگر باشد را می‌کشد.

در صورتی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان (مرکز دندان که رگ‌های خونی و اعصاب در آن جای دارد) برسد، باکتری‌هایی که در دهان وجود دارد به پالپ نفوذ کرده و باعث ایجاد عفونت می‌شود. اکثر اوقات می‌توان این مشکل را با عصب کشی و درمان ریشه برطرف کرد ولی در صورتی که عفونت شدید باشد به حدی که نتوان با مصرف آنتی بیوتیک‌ها و یا عصب کشی آن را برطرف کرد، امکان دارد که برای پیشگیری از گسترش عفونت دندان را کشید.

در صورتی که سیستم ایمنی بدن ضعیفی داشته باشید، مثلا تحت شیمی درمانی قرار گرفته باشید و یا به تازگی پیوند عضو داشته باشید، حتی به دلیل مبتلا شدن یک دندان به عفونت نیز باید آن را کشید.

در صورتی که بیماری‌های مربوط به لثه موجب لق شدن دندان‌ شود، امکان دارد دندانپزشک دندان را بکشد. با کشیدن دندان‌های خراب و آسیب دیده می‌توان از گسترش عفونت و تثبیت محیط دهان جلوگیری کرد.

در صورتی که دندان‌های شیری زمان کودکی در وقت مناسب نیفتد، امکان دارد برای رشد دندان‌های دائمی به فضای بیشتری نیاز باشد، در نتیجه باید دندان‌های شیری را کشید تا مانع کشیدن دندان دائمی کودکان در آینده شد.

دندان عقل (دندان آسیاب سوم)، در بیشتر مواقع برای بیرون آمدن فضای کافی ندارد و باعث به وجود آمدن عفونت، درد و یا آسیب رساندن به دندان‌های مجاور می‌شود. با کشیدن دندان عقل می‌توان این مشکل را برطرف کرد.

دندانپزشکان و بعضی از متخصصان دندانپزشکی مثل جراحان دندان، جراحان دهان و پریودنتیست‌ها مجاز به کشیدن دندان‌ هستند. دندانپزشکان عمومی اکثر کارهای مربوط به کشیدن دندان را می‌توانند انجام دهند ولی معمولا موارد پیچیده‌تر را پریودنتیست و جراحان دهان ارجاع داده می‌شود.

ابتدا دندانپزشک دندان آسیب دیده را به همراه لثه‌های اطراف آن بررسی می‌کنند. علاوه بر آن در بعضی مواقع ممکن است دندان پزشک برای ارزیابی دقیق و دیدن سطح استخوان از اشعه ایکس استفاده کرده تا میزان آسیب دندان را بهتر تشخیص دهد. در صورتی که از دارو، مکمل یا ویتامین استفاده می‌کنید حتما دندانپزشک خود را در جریان بگذارید.

برای کشیدن دندان ابتدا به منظور بی‌حس شدن دندان آسیب دیده و بافت لثه اطراف آن از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. سپس دندانپزشک به آرامی با کمک ابزارهای دندانپزشکی مخصوص دندان آسیب دیده را شل کرده و با دقت آن را از درون حفره به بیرون می‌کشد. در بعضی مواقع امکان دارد که دندانپزشک برش‌هایی را در لثه ایجاد کند تا به دسترسی راحتی به دندان داشته باشد، مخصوصا اگر دندان در خط لثه شکسته و یا پوسیدگی شدیدی داشته باشد.

بعد از اینکه دندان کشیده شد، سوکت ضدعفونی و تمیز می‌شود. در برخی اوقات امکان دارد که پیوند استخوان در دندان توسط دندانپزشک قرار داده شود که کمک شایانی به پیشگیری از تحلیل استخوان فک می‌کند. در آخر نیز امکان دارد که برای بهبودی سریع‌تر بخیه‌هایی گذاشته شود.

• کامپوزیت دندان چیست؟ انواع، هزینه و مزایا و معایب آن
• لمینت دندان چیست و چگونه انجام می‌شود؟

پس از اینکه این فرآیند به طور کامل طی شد، دندانپزشک بر روی محل استخراج یک تکه‌ گاز قرار داده و از مراجعه کننده می‌خواهد که محکم و با فشار آن را نگه دارد. با فشار به این گاز، خونریزی کاهش پیدا کرده و در نتیجه تا خون لخته خون تشکیل نخواهد شد. وقتی به اندازه کافی کاهش پیدا کرد، می‌توان گاز را از دهان بیرون آورد. توجه داشته باشید که امکان دارد که تا 24 ساعت به صورت خفیفی خونریزی داشته باشید.

معمولا پس از گذشت چند روز درد کشیدن دندان بهبود پیدا کرده و به حالت عادی باز می‌گردد. بعد از کشیدن دندان می‌توان تا 48 الی 72 ساعت بعد فعالیت‌های روزمره و معمول را انجام داد، با این وجود بهبود کامل استخوان فک چند هفته طول می‌کشد. در نتیجه، در صورتی که می‌خواهید دندان‌های خود را ایمپلنت کنید، معمولا باید چندین ماه صبر کرده تا فک به صورت کامل بهبود پیدا کند.

پس از کشیدن دندان برای بهبود درد آن باید یک سری مراقبت‌هایی را رعایت کرد که عبارتند از:

• اجتناب از انجام فعالیت‌های سنگین برای جلوگیری از افزایش جریان خون
• داشتن استراحت کافی
• نوشیدن آب زیاد هم دما با محیط
• استفاده از کمپرس یخ برای کاهش تورم و التهاب
• شستشوی دهان با آب و نمک برای تمیز نگه داشتن محل درمان
• مصرف غذاهای آبکی و نرم تا چند روز پس از کشیدن دندان
• پرهیز از شستشوی دهان با فشار آب زیاد تا 24 ساعت
• باقی ماندن پد گاز بعد از عمل جراحی دندان بر روی ناحیه کشیدگی دندان تا لخته خون سریع‌تر ایجاد شود.
• اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید، چون این داروها موجب کند شدن روند پر شدن حفره و بهبودی آن می‎شوند.
• پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا شستشوی دهان با دهانشویه‌های الکلی تا 24 ساعت
• نوشیدن نوشیدنی‌های خیلی گرم و یا خیلی سرد تا چندین روز اول پس از کشیدن دندان مجاز نیست..
• پرهیز از سیگار کشیدن یا نوشیدن نوشیدنی با نی به ‌خاطر ایجاد حالت مکش در دهان، چرا که مکش موجب از بین رفتن لخته خون می‌شود.
• اجتناب از مصرف خوراکی‌هایی که دانه‌های ریز دارند مثل توت‌ها، توت فرنگی طی چند روز اول، چون که در ناحیه خالی دندان جمع می‌شوند.

رایج‌ترین روش بهبود درد کشیدن دندان، استفاده از مسکن‌هایی قوی است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• مسکن‌های طبیعی
  • ایبوپروفن
  • ناپروکسن
  • مفنامیک اسید
  • ژلوفن
• مسکن‌های کورتونی
  • دگزامتازون
  • بتامتازون
  • دیکلوفناک

در بعضی مواقع استفاده از این مسکن‌ها و داروها با عوارضی همراه بوده و علاوه بر آن موجب تداخل دارویی نیز می‌شود. در نتیجه بهتر است به جای استفاده از آن از روش‌های طبیعی برای درمان و کاهش درد استفاده کرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• استفاده از کمپرس یخ
• ترکیب پودر فلفل قرمز و زنجبیل با آب و استفاده آن روی ناحیه تحت درمان به صورت موضعی
• استفاده از چای کیسه‌ای سرد شده

برای جلوگیری از خونریزی و درمان درد می‌توان روش‌های زیر را امتحان کرد:

• خوردن بستنی یخی
• گذاشتن گاز استریل مرطوب بر روی لثه
• بالا نگه داشتن سر
• استفاده از کمپرس سرد
• عدم مصرف دخانیات
• اجتناب از خوردن نوشیدنی‌های داغ و گازدار
• استفاده از کمپرس چای کیسه‌ای
• اجتناب از صحبت کردن زیاد تا چندین ساعت اول پس از کشیدن دندان
• استفاده نکردن از نی نوشابه
• اجتناب از لمس جای خالی دندان با زبان یا دست

برای درمان درد لثه پس از کشیدن دندان می‌توان از لیزر استفاده مرد تا التهاب و درد لثه کاهش پیدا کند.

کشیدن دندان‌های عقل معمولا موجب درد گرفتن فک می‌شود، چون کشیدن دندان‌های پایین موجب سفت شدن یا انقباض عضلات فک شده که به آن تریسموس گفته می‌شود. در صورت داشتن درد فک نمی‌توان دهان را باز کرد. معمولا این مشکل وقتی به وجود می‌آید که دندان مولر سوم تحت تاثیر قرار بگیرد. تریسموس بسیار دردناک بوده و بر روی قابلیت گفتار و غذا خوردن موثر است. حدودا درد فک پس از گذشت چندین روز با روند طبیعی بهبود پیدا می‌کند.

معمولا در ابتدای هر سال وزارت بهداشت تعرفه‌ها و قیمت‌های دندانپزشکی را اعلام می‌کند، ولیط فقط مراکز دولتی درمان‌ها را بر اساس این تعرفه انجام می‌دهند. مراکز خصوصی، کلینیک‌ها و مطب‌ها هزینه‌های مختلفی دارند که این هزینه‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد. عوامل موثر بر روی قیمت کشیدن دندان عبارتند از:

• محل قرارگیری دندان (جلو یا عقب)
• نوع دندان (شیری یا دائمی)
• وجود بیماری‌ها و مشکلات همراه با کشیدن دندان
• میزان آسیب دیدگی
• شهر و منطقه جغرافیایی
• مهارت و تجربه دندانپزشک
• پیچیدگی‌های درمان
• انتخاب مرکز درمانی (دولتی یا خصوصی)
• پوشش بیمه
• تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر
• تخصص دندانپزشک
• هزینه تجهیزات و لوازم مصرفی
• و …

کشیدن دندان روشی دندانپزشکی بوده که تحت شرایط خاصی به منظور اطمینان از رفاه و سلامت کلی بیمار انجام می‌شود. در این مقاله دلایل کشیدن دندان و مراقبت‌های لازم برای کاهش درد کشیدن دندان را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.