فشار خون نرمال محدوده مشخصی دارد، اگر فشار خون شخصی از این محدوده کمتر باشد یعنی فرد باید به فکر درمان افت فشار خون باشد. در جدول فشار معمولا فشار خون 120 روی 80 میلیمتر جیوه، سالمترین فشار خون برای بزرگسالان است. البته لازم به ذکر است که ممکن است این محدوده متناسب با شرایط مختلفی همچون سن، فالیتهای فرد، وضعیت سلامت جسمانی، بارداری و غیره تغییر کند.
علائم فشار خون پایین
↑در اکثر مواقع افت فشار خون ممکن است با علائمی همراه نباشد. در کل کسانی که دچار فشار خون پایین هستند علائم زیر را تجربه خواهند کرد:
- سرگیجه و حالت تهوع
- خستگی و عدم تمرکز
- سردرد
- مشکلات بینایی
- غش و ضعف
چنانچه افت فشار به صورت ناگهانی و بسیار شدید باشد، فرد علائم زیر را تجربه خواهد کرد:
- رنگ پریدگی و عرق سرد
- نبض تند اما ضعیف
- تنفس سریع و کم عمق
عوارض فشار خون پایین
↑فشار خون پایین اگر موقتی و بدون علائمی باشد برای فرد هیچ خطری ندارد. ولی در صورتی که مدت زمان آن طولانی شود و علائمی که در بالا ذکر شده است به صورت مداوم مشاهده شود، میتوان گفت که فرد دچار افت فشار خون خطرناک و شدید شده است. در این شرایط، اختلالی در خون رسانی به اعضای به وجود میاید و ممکن است که به آن اعضا آسیب وارد شود. شایعترین عوارضی که به دلیل افت فشار خون ممکن است بروز پیدا کند عبارتند از:
- آسیب به کلیهها
- حمله قلبی
- شوک
- سکته
علاوه بر این عوارض که به شکل مستقیم به دلیل افت فشار خون به وجود میآید، ممکن است عوارض جانبی نیز برای فرد پیش آید. مثلا، سرگیجه و ضعیفی که به دلیل این مشکل بروز پیدا میکند میتواند باعث زمین خوردن فرد و آسیب وارد شدن به سایر اعضای بدن او شود.
عوامل موثر در کاهش فشار خون
↑عوامل متعددی باعث بروز فشار خون پایین میشود که مهمترین آنها عبارتند از:
افزایش سن و فرآیند پیری
احتمال مبتلا شدن به فشار خون پایین و یا بالا در بزرگسالان و مخصوصا سالمندان بیشتر است و دلیل آن یکی از موارد زیر است:
- تغییرات جسمی و روحی
- ضعف قوا
- ابتلا به بیماریهای مختلف
- مصرف داروهای مختلف
- قرار گرفتن در معرض فشارهای روحی
بارداری
بانوان بارداری نیز ممکن است به صورت مداوم دچار افت فشار خون شوند. این حالت معمولا تا هفته 24 ام بارداری رخ میدهد که در بیشتر موارد بی خطر است، ولی با این وجود نیز باید آن را کنترل کرد.
مصرف بعضی از داروها
از دیگر عوامل مؤثر بر روی افت فشار خون، استفاده از بعضی از داروها است که برخی از آنها عبارتند از:
- داروهای مربوط به بیماریهای قلبی مانند مسدود کنندههای بتا
- داروهای ادرار آور که باعث کم آبی بدن میشوند
- قرصهای ضد افسردگی
کم آبی بدن
کم آبی بدن یا دهیدراته شدن هم میتواند باعث بروز این عارضه شود. عواملی که باعث کم آبی بدن میشوند عبارتند از:
- عدم نوشیدن آب کافی
- اسهال و استفراغ
- خونریزی شدید
کم خونی و از دست دادن خون زیاد
افرادی که به کم خون دچار هستند معمولا دچار فشار خون پایین نیز میشوند و اگر مراقبتهای لازم را رعایت نکنند، علائم فشار خون پایین را تجربه خواهند کرد. همچنین، از دست دادن خون به دلیل خونریزی طولانی و شدید هم باعث افت فشار خون میشود.
آلرژی
از دیگر عواملی که باعث افت فشار خون میشود میتوان به آنافیلاکسی یا واکنشهای آلرژیک در فرد اشاره کرد. ممکن است این آلرژی و یا حساسیت به دلیل موارد زیر باشد:
- تغذیه نامناسب
- مسمومیت
- تنفس هوای ناسالم
- نیش حشرات
عفونت شدیدوقتی بدن مبتلا به عفونت شدیدی شود، ممکن است فرد به مشکلات قلبی و عروقی و افت شدید فشار خون مبتلا شود که به این عارضه شوک سپتیک میگویند.
بیماری های قلبی و عروقی
فشار خون با عملکرد قلب و عروق عملکرد مستقیمی دارد، به همین دلیل بیماریهای قلبی مانند نارسایی قلبی، حمله قلبی، مشکلات مربوط به دریچه قلب و غیره باعث کاهش فشار خون میشود.
مشکلات غدد درون ریز بدن
عملکرد غیر نرمال غدد درون ریز بدن که باعث بروز بیماریهای خاصی میشود و ممکن است که عامل اولیهای برای مبتلا شدن فرد به افت فشار خون شود. از جمله بیماریهای زمینه ساز عبارتند از:
- مشکلات تیروئید
- بیماری قند خون
- نارسایی آدرنال
تغذیه نادرست و کمبود ریزمغذی های بدن
ممکن است افت فشار خون به دلیل ضعف بدن و به وجود آمدن مشکلات مختلف تغذیهای در بدن باشد.
علت کاهش ناگهانی فشار خون
↑عواملی شایعی که ممکن است باعث کاهش فشار خون شود را ذکر کردیم. هرگونه افت فشاری به صورت ناگهانی ممکن است از عواملی مانند کم آبی بدن، خونریزی، مصرف داروی خاص و غیره نشأت بگیرند. ولی در کل کاهش فشار خون به صورت ناگهانی ممکن است به دلایل زیر نیز اتفاق بیفتد:
- کاهش فشار خون پس از غذا خوردن که در اکثر مواقع در افراد بیمار یا مسن بروز پیدا میکند و به دلیل ضعف عروق در مقابل خون رسانی به دستگاه گوارش رخ میدهد.
- کاهش فشار در وضعیتی که به دلیل تغییر وضعیت به صورت ناگهانی در بدن رخ میدهد. به عنوان مثال ممکن است در صورتی که فرد به طور ناگهانی از حالت خوابیده بلند شود و بایستید به این وضعیت دچار شود.
- کاهش فشار خون عصبی که به دلیل حملات عصبی، شوکه شدنِاسترس و غیره پدید میآید.
درمان افت فشار خون
↑در صورتی که خودتان و یا اطرافیانتان در خانه به صورت ناگهانی به افت فشار دچار شدید باید با سادهترین روشها و در زمان کمی به فکر درمان افت فشار خون باشید. اگر فردی به مدت طولانی دچار افت فشار خون میشود و از داروهای فشار خون استفاده میکند، کافی است فقط قرص تنظیم فشار خون را به او بدهید. در غیر این صورت میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
بالا دادن پاها
ابتدا به فرد بیمار کمک کنید تا به آرامی دراز بکشد، به صورتی که پاهایش بالاتر از سر قرار بگیرد تا به راحتی خون رسانی انجام شود.
خوردن نمک
نمک سریع میتواند باعث بالا رفتن فشار خون شود. میتوان گفت بهترین روش برای درمان فشار خون مقداری نمک است.
خوردن شیرینی جات
شیرینی نیز باعث افزایش فشار خون میشود، میتوان برای درمان افت فشار یک لیوان آب قند میل کرد.
خوردن غذاهای افزایش دهنده فوری فشار خون
برخی از غذاها تاثیر مستقیم بر روی میزان فشار خون دارد. به همین دلیل با داشتن رژیم غذایی مناسب و شناسایی غذاهای افزایش دهنده فشار خون میتوان به آسانی فشار خون را کنترل کرد.
نوشیدن آب کافی
با نوشیدن آب کافی میتوانید بدنتان را هیدراته نگه داشته و مانع کمبود آب بدن شوبد. خوردن آب و سایر مایعات در طول روز به درمان افت فشار و تنظیم فشار خون کمک شایانی میکند.
مصرف غذاهای حاوی اسید فولیک و ویتامین B12
این ویتامینها به دلیل تنظیم و کنترل عملکرد دستگاه گردش میتوان به درمان افت فشار خون کمک شایانی بکنند. این عناصر را میتوان در غلات غنی شده، گوشت گوسفند، گوشت گاو، تخم مرغ، لوبیا قرمز، جگر و غیره بیابید.
خوردن شربت و دمنوش خانگی
برای درمان افت فشار خون میتوانید دمنوشهای زیر را میل کنید:
- شربت عسل و زنجبیل
- چای دارچین
- عرق یا دمنوش شیرین بیان
- دمنوش جینسینگ
جمع بندی
↑بیماریهای که باعث افت فشار خون میشوند مشکلات بسیار رایجی هستند که ممکن است افراد متعددی را درگیر کنند. این بیماریها وقتی پدید میآیند که آن فرد به صورت مکرر به کاهش و یا افزایش فشار خون دچار شود. معمولا همه افت فشار خون را حداقل ۱ بار تجربه کردهاند. ممکن است این حالت برای هر شخصی و در هر شرایط و سنی پیش آید، به همین دلیل نمیتوان گفت که این عارضه یک بیماری است. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.