پوسیدگی دندان یکی از عاضه‌های مهم مربوط به دندان است که عوارضی مانند از دست رفتن و شکستگی دندان با خود به همراه دارد، به همین دلیل ترمیم دندان پوسیده بسیار حائز اهمیت بوده و باید در اسرع وقت به فکر درمان پوسیدگی دندان خود باشید. بعضی از درمان‌های خانگی نقش موثری بر روی از ترمیم دندان پوسیده دارد که در ادامه برخی از آن‌ها به شما معرفی خواهیم کرد.
- پوسیدگی دندان چیست؟
- علت پوسیدگی دندان چیست؟
- علائم و نشانه های پوسیدگی دندان
- تشخیص پوسیدگی دندان
- روش های مختلف درمان و ترمیم دندان پوسیده
- پر کردن دندان
- روکش دندان
- عصب کشی دندان
- کشیدن دندان
پوسیدگی دندان چیست؟
↑یکی از رایج‌ترین مشکلات مربوط به دهان و دندان، پوسیدگی دندان است که ممکن است این عارضه برای هر فردی رخ دهد. پوسیدگی دندان یعنی فرسایش دندان‌ها یا ایجاد حفره به دلیل از بین رفتن بافت‌های سخت دندان.
باکتری‌های موجود در دهان از قندی که در غذاها وجود دارد، مخصوصا قندهای ساده تغذیه کرده و در همین هنگام شروع به تولید اسید می‌کنند. این اسید تولید شده به لایه بیرونی سخت دندان که مینای دندان گفته می‌شود جمله کرده و آن را به مرور از بین می‌برد. در صورتی که پوسیدگی درمان نگردد، ممکن است به لایه‌های عمیق دندان از قبیل شامل عصب و عاج نفوذ کرده و موجب آبسه، درد و از دست رفتن دندان‌ها شود.
علت پوسیدگی دندان چیست؟
↑شایع‌ترین دلایل پوسیدگی دندان عبارتند از:
- عدم رعایت ضعیف دهان و دندان: استفاده‌ی نکردن منظم و مرتب از مسواک، نخ دندان و دهان شویه موجب تجمع پلاک بر روی دندان‌ها و تولید اسید توسط باکتری‌ها می‌شود. همچنین پس از مدتی اسید موجب پوسیدگی دندان می‌شود.
- مصرف بیش از حد نوشیدنی‌ها و غذاهای شیرین: غذاها و نوشیدنی‌های شیرین منبع تغذیه‌ای برای باکتری‌های مولد پلاک می‌باشد.
- خشکی طولانی مدت دهان: خشکی دهان منجر به کاهش جریان بزاق می‌شود. به صورت طبیعی بزاق دندان‌ها را تمیز می‌کند و از آن‌ها در مقابل اسید باکتری‌ها حفاظت می‌کند.
- استفاده از بعضی داروها: بعضی داروها باعث افزایش خطر خشکی دهان و پوسیدگی دندان می‌شود.
- عوامل موثر ژنتیکی: بعضی از افراد به صورت ژنتیکی دندان‌هایشان دچار پوسیدگی می‌شود، جون کیفیت دندان‌ها یک فاکتوری می‌باشد که طریق ژنتیک پدر و مادر به فرزندان انتقال داده می‌شود.
علائم و نشانه های پوسیدگی دندان
↑در حقیقت پوسیدگی دندان ممکن است به اشکال متفاوتی بروز پیدا کند. مهم‌ترین نشانه‌ها و علائم پوسیدگی دندان عبارتند از:
- درد دندان
- التهاب لثه
- حساس شدن دندان‌ها
- بوی بد دهان
- حساسیت زیاد دندان در زمان خوردن غذاها و نوشیدنی‌های مختلف
تشخیص پوسیدگی دندان
↑خود فرد نیز می‌تواند با بررسی دندان‌ها، نشانه‌ها پوسیدگی دندان را ببیند، وای در آخر برای تشخیص درست و نهایی باید به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید. در نتیجه توصیه می‌شود، اگر هر یک از نشانه‌های پوسیدگی دندان را مشاهده کردید برای درمان پوسیدگی دندان به دندانپزشک مراجعه کنید.
روش های مختلف درمان و ترمیم دندان پوسیده
↑برای درمان پوسیدگی دندان روش‌های مختلف و متعددی وجود دارد که هر یک از این روش‌ها متناسب با شدت پوسیدگی و همچنین صلاحدید دکتر دندانپزشک انتخاب می‌شوند. در ادامه رایج‌ترین روش‌های درمانی برای ترمیم دندان پوسیده را مورد بررسی خواهیم داد.
برای درمان پوسیدگی دندان روش‌های مختلف و متعددی وجود دارد که هر یک از این روش‌ها متناسب با شدت پوسیدگی و همچنین صلاحدید دکتر دندانپزشک انتخاب می‌شوند. در ادامه رایج‌ترین روش‌های درمانی برای ترمیم دندان پوسیده را مورد بررسی خواهیم داد.
پر کردن دندان
↑اگر پوسیدگی کم عمق و سطحی باشد می‌توانید برای ترمیم دندان پوسیده از روش پر کردن دندان استفاده کنید. برای پر کردن دندان، پوسیدگی دندان به طور کامل برداشته می‌شود و ماده‌تی ترمیمی همچون آمالگام، کامپوزیت و طلا در جای آن قرار می‌گیرد.
روکش دندان
↑در صورتی که عمق پوسیدگی بیشتر باشد، دندانپزشک بخش‌های پوسیده را به طور کامل می‌تراشد و روی آن را روکش قرار می‌دهد. روکش دندان یک حفره‌ای خالی بوده که با محافظت از دندان آسیب دیده به پیشگیری از آسیب‌های شدید بعدی کمک می‌کند.
عصب کشی دندان
↑در صورتی که پوسیدگی بسیار گسترده و شدید باشد، باید دندان عصب کشی شود تا ریشه دندان نیز درمان شود. در این فرآیند دندانپزشک بخش‌هایی آسیب دیده‌ی عصب دندان را تخلیه می‌کند و بعد از آن دندان را پر می‌کند.
کشیدن دندان
↑در شرایط خاص به تشخیص دندانپزشک باید دندان کشیده شود و از جایگزینی مانند ایمپلنت دندان، پروتز دندان و غیره استفاده شود.
روش های خانگی برای ترمیم دندان پوسیده
↑در ادامه روش‌های خانگی برای درمان پوسیدگی دندان را با هم بررسی خواهیم کرد:
آب نمک برای ترمیم دندان پوسیده
↑آب نمک محلول در دسترس و ساده‌ای است که می‌توان از آن برای جلوگیری و درمان پوسیدگی دندان از آن استفاده کرد:
- ضد عفونی کننده طبیعی: نمک از خاصیت ضدعفونی کنندگی بسیار بالایی برخوردار است و قادر به از بین بردن باکتری‌های زیان آوری است که باعث پوسیدگی دندان، بوی بد دهان و بیماری لثه می‌شود است.
- کاهش التهاب لثه: التهاب لثه یکی از مراحل نخست مربوط به بیماری لثه می‌باشد. که در صورت عدم درمان ممکن است با مشکلات وخیم‌تری همچون پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتیت و غیره همراه باشد.
- خنثی کردن اسید: محیط اسیدی دهان یکی از مهم‌ترین دلایل برای پوسیده شدن دندان‌ها است. نمک قادر است که اسید موجود در دهان را خنثی کند و از مینای دندان حفاظت کند.
برای درست کردن محلول آب نمک باید حدودا 1 قاشق چایخوری نمک را با 1 لیوان آب گرم ترکیب کنید. پس از ترکیب این 2 ماده محلول را در دهان قرقره کنید تا باکتری‌ها از روی دندان‌ها جدا شده و از دهان خارج شوند. توصیه می‌شود که این کار را در روز 1 یا 2 بار انجام دهید.
ترکیب پودرهای منیزیم و کلسیم
↑یکی از بهترین روش‌ها برای درمان پوسیدگی دندان در خانه استفاده از ترکیب پودرهای منیزیم و کلسیم است. این ترکیب میزان مواد معدنی مورد نیاز برای دندان را تامین کرده و با تقویت دندان‌ها کمک شایانی به ترمیم مینای دندان می‌کند. برای استفاده از این ترکیب 2 روش وجود دارد که عبارتند از:
- قرص کلسیم و منیزیم را به پودر تبدیل کرده و با این ترکیب مسواک بزنید.
- خرید مکمل‌هایی که حاوی منیزیم و کلسیم هستند.
سیر برای ترمیم دندان پوسیده
↑سیر یک گیاه پرخاصیت و مفید برای بهبود انواع مشکلات مربوط به دندان استفاده می‌شود. سیر از خاصیت ضد قارچی و ضد باکتری برخوردار بوده در خیلی از مسکن‌های درد قرار داد. برای ترمیم دندان پوسیده، با دندانی که درد می‌کند حبه‌ای سیر خام را به خوبی بجوید و یا مقدار کمی سیر را له کرده و بر روی دندان‌بگذارید.
آبگوشت استخوان
↑آبگوشت استخوان حاوی مواد معدنی، چربی‌ها و ویتامین‌های مفید است، به همین دلیل نقش موثری بر روی تقویت و سلامتی ایمنی بدن دارد و مو، پوست، ناخن و دندان‌ها را تقویت می‌کند. همچنین آبگوشت استخوان سرشار از کلسیم بوده و با استفاده مکرر آن پوسیدگی دندان برطرف می‌شود. برای درست کردن این آبگوشت می‌توانید از گوشت گاو و یا گوشت بره استفاده کنید.
آلوئه ورا
↑آلوئه ورا از خواص ضد میکروبی بسیار قوی‌ای برخوردار است و باکتری‌های مضر دهان که منجر به پوسیدگی دندان‌ها، بوی بد دهان و بیماری لثه شوند را از بین می‌برد. در این گیاه ماده‌ای به اسم آنتراکینون وجود دارد که این ماده باکتری‌های مربوط به پوسیدگی دندان را نابود می‌کند و از خاصیت ضد التهابی برخوردار است، به همین دلیل در صورتی که دندان یا لثه دچار درد و التهاب شده باشد آن را تسکین می‌دهد.
توصیه می‌شود برای استفاده از آلوئه ورا پس از مسواک زدن، آب آلوئه‌ورا را مانند آب نمک درون دهان قرقره کنید. در صورتی که از طعم آن خوشتان نیامد، بعد از این کار دهانتان را به آب بشویید.
روغن جگر ماهی و روغن کره
↑این 2 روغن حاوی ویتامین‌های a،k و d بوده و نقش موثری بر روی سلامت دهان و دندان دارند. می‌توان روزانه یک کپسول از روغن جگر ماهی و روغن کره در هر وعده غذایی استفاده شود. استفاده طولانی مدت و مداوم از این روغن‌ها موجب سالم ماندن دهان و دندان می‌شود.
چای سبز برای ترمیم دندان پوسیده
↑از دیگر درمان‌های خانگی برای درمان پوسیدگی دندان در خانه می‌توان به چای سبز اشاره کرد که از رشد باکتری‌ها جلوگیری کرده و علاوه بر آن میکروب‌های دهان را از بین می‌برد. با استفاده از چای سبز، بزاق دهان که نقش موثری بر روی سلامت دندان و دهان دارد افزایش پیدا کرده است و باعث مرطوب نگه داشتن دهان، شستشوی باکتری‌ها و خنثی کردن اسید می‌شود. در نتیجه این عصاره از دندان‌ها در مقابل پوسیدگی محافظت می‌کند.
برای استفاده از این چای ابتدا آن را دم کنید و مقدار آبلیمو و عسل به آن اضافه نمایید.روزانه 1 باز به صورت ولرم و یا گرم این چای را بنوشید.
روغن میخک
↑میخک و تمام فرآورده‌های آن (از قبلی روغن میخک) یک روش موثر برای درمان پوسیدگی دندان در خانه و از بین بردن درد دندان است. این گیاه ماده‌ای به اسم اوژنول دارد که مانع رشد انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ در نواحی مختلف بدن و به خصوص دندان‌ها می‌شود.
همچنین این روغن از خاصیتی مانند مسکن طبیعی برخوردار است. وقتی در شب دچار دندان درد می‌شوید و نمی‌توانید به دندانپزشک مراجعه کنید، مقدار کافی از این روغن میخک را بر روی دندان خود قرار دهید.
برای درمان پوسیدگی دندان خود با روغن میخک، مقدار از آن بر روی انگشتتان بریزید و آن را به حفره دندان و دندان پوسیده بمالید. از گوش پاک کن نیز می‌توانید برای این کار استفاده کنید. روزانه 3 بار می‌توانید این مار را انجام دهید.
روغن نباتی
↑روغن نباتی برای کاهش درد دندان، تورم لثه و از بین بردن عفونت دندان موثر است. برای استفاده از این روغن نباتی می‌توانید 1 فنجان از آن را درون دهان خود غرغره نمایید تا باکتری‌های موجود در دهان درون روغن نباتی گیر کند و از دهان خارج گردد.
توصیه می‌شود این کار را روزانه 1 یا 2 بار انجام دهید. توجه داشته باشید که این روغن را نباید قورت دهید، چون در صورت مصرف زیاد این روغن ممکن است که به چربی خون و دستگاه گوارش شما آسیب وارد شود.
پوست تخم مرغ
↑پوست تخم مرغ سرشار از کربنات کلسیم است، به همین دلیل می‌توان از آن برای درمان پوسیدگی دندان در منزل استفاده کرد. برای استفاده از پوست تخم مرغ به اندازه یک چهارم فنجان آن را ریز ریز کرده و آن‌ها در آب بجوشانید و آن‌ها را بیرون بگذارید تا به طور کامل خشک شود. پس از خشک شدن آن‌ها را کاملا خرد کرده تا پودر شوند. این پودر را با مقداری روغن نارگیل و جوش شیرین ترکیب کنید تا خمیری به دست بیاید. می‌توان به عنوان خمیر دندان از این خمیر استفاده کرد و یا آن را روزانه 1 بار بر روی دندان‌ها قرار داد.
لیمو برای ترمیم دندان پوسیده
↑لیمو سرشار از ویتامین سی و اسید سیتریک بوده و قادر به از بین بردن میکروب‌های دهان و دندان می‌باشد. این میوه مانند یک مسکن عمل کرده و دندان درد را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهد. برای استفاده از آن توصیه می٬شود مقداری از لیمو را در دهان خود بگذارید و آن را به خوبی بجوید و پس از گذشت 5 تا 8 دقیقه دهانتان را با آب شستشو دهید.
روغن اکالیپتوس
↑روغن اکالیپتوس از خاصیت ضد باکتری برخوردار بود و برای ترمیم دندان پوسیده و جلوگیری از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مصرف این روغن می‌توانید آن را به خمیر دندان اضافه نمایید و از آن تا زمانی که پوسیدگی دندان‌هایتان به طور کامل بهبود پیدا کرد استفاده کنید.
عوارض پوسیدگی دندان چیست؟
↑پوسیدگی دندان با خود عوارضی به همراه دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- ایجاد آبسه و در بعضی مواقع همراه با تورم و تب
- درد مداوم، ناگهانی گاهی شدید در فک و دندان‌ها
- بوی بد و نامطبوع دهان
- بروز مشکل در صحبت کردن و تلفظ
- مشکل در جویدن غذاهای سفت
- از دست دادن دندان‌های پوسیده
ترمیم دندان پوسیده کودک در خانه
↑متاسفانه اغلب پدر مادرها فکر می‌کنند که دندان‌های شیری کودکان نهایتا می‌افتد و اهمیت زیادی ندارد. ولی توجه داشته باشید که دندان‌های شیری در سلامتی و رشد کودک نقش مهمی دارد. در مورد درمان پوسیدگی دندان کودک باید توجه داشت که درمان‌های خانگی برای ترمیم دندان پوسیده می‌تواند علائم آن را تسکین دهد، ولی هیچکدام از این روش‌ها جایگزین مناسبی برای مراجعه به دندانپزشک نیستند.
جلوگیری از پوسیدگی دندان
↑توصیه می‌شود به جای اینکه به فکر درمان پوسیدگی دندان خود باشید، سعی کنید از پوسیدگی دندان‌های خود جلوگیری کنید. این کار بهتر و ساده‌تر از درمان پوسیدگی دندان است. جلوگیری از این مشکل بسیار راحت است، کافی است فقط به خوبی بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده و رژیم غذایی کم شیرین و سالمی داشته باشید. سایر راهکارهایی که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان باید رعایت کنید عبارتند از:
- دوری از مواد شیرین و قندی
- چک کردن دندان‌ها به صورت دوره‌ای (هر شش ماه یک بار)
- روکش دندان‌هایی که قبل از این ترمیم شدند، ولی روند درمان آن‌ها کامل نشده است.
- عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی، گازدار و اسیدی
- استفاده از دهانشویه (2 بار در هفته)
- استفاده روزانه و منظم از مسواک، نخ دندان و خمیردندان حاوی فلوراید
جمع بندی
↑در این مقاله انواع مختلف روش‌ها برای درمان پوسیدگی دندان را مورد بررسی قرار دادیم و برای جلوگیری از این عارضه راهکارهایی ارائه دادیم، امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.